1999 yılında yürürlüğe giren İşsizlik Sigortası Fonu, isteği dışında işsiz kalan sigortalılara gelir kayıplarını telafi etmek amacıyla kuruldu. Haziran 2002'den bu yana faaliyet gösteren fon, işsizlerin önemli bir güvencesi olmaya devam ediyor. Fon, işveren ve sigortalıların primleri ile devletin katkı payından oluşuyor. İşverenlerin prime esas aylık brüt kazancın %2'si, sigortalının %1'i ve devletin ise %1'lik payı fonu besliyor. Geçen yıl 358 milyar 971 milyon lira olan fon büyüklüğü, bu yılın ilk dört ayında 68,5 milyar lira artış göstererek 427 milyar 483 milyon lirayı aştı. Bu dönemde fonun gelirleri 146 milyar 83 milyon lira, giderleri ise 77 milyar 572 milyon lira oldu. Fonun en büyük gelir kaynağı, 68 milyar 939 milyon lira ile işçi ve işveren primleri oldu.

İşsizlik Ödeneği ve Hesaplama Yöntemi

İşsizlik ödeneği hesaplanırken, sigortalının son 4 aylık prime esas kazancının %40'ı dikkate alınıyor. Ancak ödenek tutarı, asgari ücretin %80'ini geçemez. Hesaplanan tutardan ayrıca binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapılıyor. Örneğin, 2025 yılında 4 ay çalışıp işsiz kalan bir kişi için en düşük işsizlik ödeneği, mevcut asgari ücret üzerinden hesaplandığında 10 bin 323 lira olarak belirleniyor. Bu ödeme, sigortalının işten ayrılma nedeni, sigortalılık süresi ve İŞKUR'a başvuru süreci gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Sistemin amacı, iş arayış sürecinde bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olmaktır. Devlet, işsizlik sigortası sistemiyle sosyal güvenliği güçlendirmeyi hedefliyor.

İşsizlik Ödeneğinden Yararlanma Şartları

İşsizlik ödeneğinden yararlanabilmek için bazı şartları yerine getirmek gerekiyor. Bunlar arasında kişinin kendi isteği veya kusuru dışında işsiz kalması, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması, hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemesi ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde İŞKUR'a başvurması yer alıyor. Başvuru İŞKUR'a şahsen veya elektronik ortamda yapılabilir. Ödeneğin süresi ise sigortalılık süresine göre değişiyor.

Sigortalılık Süresi ve Ödeme Süresi

Hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yılda 600 gün sigortalı çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş kişilere 180 gün, 900 gün çalışıp prim ödemiş kişilere 240 gün, 1080 gün çalışıp prim ödemiş kişilere ise 300 gün işsizlik ödeneği veriliyor. Bu süreler, işsiz kalan kişinin iş bulma sürecini desteklemek ve geçimini sağlamasına yardımcı olmak için belirleniyor. Sistem, iş piyasasında yaşanan dalgalanmalara karşı bir güvence ağı oluşturmayı amaçlıyor. Bu durum, hem bireyler hem de ülke ekonomisi için olumlu sonuçlar doğuruyor.