Geçen yıl rekor seviyelere ulaşan kakao fiyatları, bu yıl sert bir düşüş yaşadı. ABD'deki Intercontinental Exchange'de ton başına fiyatı 2024'te 12 bin 931 dolara kadar yükselen kakao, yıl sonunda 11 bin 675 dolarla kapanırken, 2024 sonu itibariyle %33,3 düşüşle 8 bin doların altına geriledi. Bu dramatik düşüşün ardında, geçen yıl arz endişelerinin tetiklediği rekor yükseliş yatıyor.
Arz Endişeleri ve Fiyat Artışı
2023 yılında, Batı Afrika'daki olumsuz hava koşulları ve küresel kakao stoklarındaki düşüş, fiyatların rekor seviyelere ulaşmasına neden oldu. Özellikle Fildişi Sahili ve Gana'da yaşanan zayıf üretim, arz sıkıntısını daha da derinleştirdi. Fildişi Sahili'ndeki ihracatçıların, kötü kalite nedeniyle kakao çekirdeklerini reddetmesi, küresel kakao arzını olumsuz etkiledi. Ülkedeki kakao hasadındaki azalış ve büyük fabrikaların üretimi kısması da fiyatların artmasına katkıda bulundu. Uzun süreli kuraklık, şiddetli yağmur ve kakao ağaçlarını öldüren CSSVD virüsü gibi faktörler üretimi olumsuz etkiledi. Fildişi Sahili'nde uygulanan satış kısıtlamaları da arz endişelerini artırdı. Ganalı çiftçilerin kakao çekirdeklerini komşu ülkelere kaçırıp daha yüksek fiyattan satması da fiyatlardaki yükselişe katkıda bulundu. Yağış yetersizliği ve küçük çikolata şirketlerinin ham madde temini için daha yüksek fiyat ödemeye başlaması da fiyat artışını besleyen etkenler arasında yer aldı.
Fiyatlardaki Ani Düşüşün Sebepleri
Ancak bu yıl durum tamamen değişti. Geçen yıl arz sıkıntısından kaynaklı rekor seviyelerin ardından, piyasada bir denge arayışı yaşanıyor. Fiyatlardaki düşüşün sebepleri henüz tam olarak netlik kazanmasa da, üretimdeki iyileşme ve talebin azalması muhtemel faktörler arasında yer alıyor. Bununla birlikte, gelecek yıl için arz ve talep dengesinin nasıl şekilleneceği, kakao fiyatlarını etkilemeye devam edecektir.
Kakao Sektörünün Geleceği
Kakao sektörü, hava koşullarından, hastalıklardan ve politikalardan oldukça etkileniyor. Bu nedenle, sektörün sürdürülebilirliği ve fiyat istikrarı için, uzun vadeli çözümler ve sürdürülebilir tarım uygulamalarına yatırım yapılması gerekiyor. Bu durum, hem üreticiler hem de tüketiciler için büyük önem taşıyor. Gelecekte fiyatların nasıl seyredeceği, bu faktörlere bağlı olarak değişecektir. Kakao yetiştiriciliğinin geliştirilmesi ve iklim değişikliğine karşı dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesi, sektörün geleceği için kritik öneme sahiptir.